Rare jongens, die Engelsen!

Engeland. Davy is er dit jaar al voor de derde keer: eenmaal toen we vorige zomer uit IJsland terugkeerden via de Orkney-eilanden en Schotland naar een van de hogere ferryhavens, eenmaal toen Annelies besloot naar de Yorkshire Dales te verhuizen, en dan nu, een rondje in het zuidelijke Kent – geografisch is het wel mooi verdeeld. En weer rijden we rond met een groeiende verzameling tweedehands boeken die we her en der hebben opgesnuffeld.

Kent en de zuidelijke Downs zijn bezaaid met huisjes en kerkjes uit de Middeleeuwen – die gemiddeld zo mooi zijn onderhouden en opgeknapt dat ze hun oorspronkelijke status te boven gaan (het lijken geen boerderijen en schuren meer, maar keurige museum-achtige huisjes in een park van een tuin, met “ye olde pub” voor je verzorgde natje en droogje). Het popperige ging me wel vervelen en daarom was ik verrukt toen we de afgelopen dagen het veel gewonere gebied rondom de zoute kiezelige moerasvlaktes van Dungeness doortrokken. Ineens waren de keurig gesnoeide wederzijdse heggetjes van de baan, en hadden we wijder uitzicht over vlakke grote akkers en strand. Nou ja, één kneuterig en toerisch element was er dan toch nog: de Amazing Maize Maze – een doolhof in een maisveld met een torentje en een bruggetje van waaraf je mensen kon gadeslaan.

Nee, dan de amusementspaleizen aan de gewonere stranden, waar je, net als toen ik bijna 30 jaar geleden met Davy naar Engeland vertrok, nog voor de enorme 2 pence-munten spelletjes kunt spelen met muntenbulldozers en racebanen vol plastic paardjes. Toch ontwikkelen zelfs deze paleizen zich tot potsierlijke plaatsen als er wat meer geld te verteren is – op de pier van Eastbourne zag ik met vertedering maar ook verbazing hoe een grote getatoueerde stoere pappa zijn dochtertje van nog geen 2 (roze jurkje, strikjes) op schoot hield in een vluchtsimulator, terwijl ze met interesse naar het scherm keek en onzeker tegen de vliegknuppel duwde… en even verderop een volwassen man die op een buitenmaats hobbelpaard met electronisch gevoelige plekjes voor aandrijving e.d. probeerde een race op een schermpje te winnen… eerst stuurde hij het arme dier in een onbewaakt moment bijna tegen een muur, en daarna was het niet vooruit te branden, de rest van de meute meteen al uit het zicht verdwenen…

Eerder trokken we ook onder Londen langs naar het iets verderop gelegen zuiden, Sussex. Opnieuw was er een soort verschuiving in mijn begrip van het Engelse leven. Decentraal wonen heeft zijn invloed op hoe de mensen hun leven inrichten en uitvoeren. De kerken zijn bloeiender centra van gemeenschappelijk beleven, en voor jong en oud is een wandeling of andere beweging of spelen – of werken - in de natuur nog steeds een belangrijke tijdsbesteding. Mensen zijn rustiger en minder jachtig, en gezonder om te zien. Zelfs de musea zijn hier decentraal te vinden. Niet voor niets is dit het land waar de National Trust zo’n sterke positie heeft. Ze bezitten veel stukken natuur en veel prachtige oude landhuizen. We liepen rond in Batesman’s, het huis waar Rudyard Kipling 30 jaar gewoond heeft, en zagen zijn oorkonde van de Nobelprijs voor de literatuur evenals de rozentuin die hij van het prijzengeld had aangelegd. We zagen de stoel op blokjes en de grote tafel voor inktvlekken waar hij zoveel van zijn boeken met een kroontjespen schreef, en het prachtige uitzicht over de velden dat hij had gehad vanaf zijn schrijftafel, omkaderd door middeleeuwse stenen raamkozijnen. In een Petworth House kwam ik bijna tollend naar buiten, omdat de hoge kamers van onder tot boven vol waren gehangen met belangrijke schilderijen, die bij ons in een Rijksmuseum keurig aangelicht aan een neutraalgrijs jutewandje zouden hangen. Verbluft zag ik Italiaanse en Nederlandse meesters voorbijtrekken, half achter een open deur hing het iconische schilderij van Henry VIII en aan een willekeurige pilaar zag ik de pentekeningen vol gruwelige mensjes en monsters van William Blake die vroeger in mijn schoolboekjes werd afgedrukt.

Zodra je echter in de stad komt, de badplaats Brighton is de enige stad die we aandeden, verandert het leven opnieuw. De jeugd lijkt achteloos en heeft niets te doen. De straten zijn druk en mensen groeten elkaar natuurlijk niet. Ze zien eruit alsof ze allemaal veel English breakfasts eten en veel fish and chips. En om alle treurnis te onderstrepen ligt het karkas van de uitgebrande prachtigeVictoriaanse West pier kromgetrokken in de zee. Wat je in Brighton met name kunt doen, is winkelen. Veel afprijswinkels en slechts-één-pond winkels. Maar de speciale diepvriesmaaltijdenwinkel Cook verwijst weer naar de slow-food gewoontes van het decentrale landschap: je koopt hier ingevroren maaltijden die door echte restaurantkoks zijn bereid – en op iedere maaltijd staat de naam van degene die hem gekookt heeft!

Tenslotte probeerden na een tank diesel voor de auto ook wat benzine te tanken – een half litertje, voor het flesje van ons kooktoestel. Het benzinestation weigerde de pomp daarvoor vrij te geven – omdat ze niet minder mochten verkopen dan 2 liter! Davy heeft ze duidelijk te verstaan te geven wat hij dacht van deze Regels zijn Regels mentaliteit – en verzuchtte later in de auto dat hij gewoon 2 liter had moeten afnemen en dat had moeten schenken in ons kleine flesje… dat zou ze leren… (en ik zou zeggen dat ze hem dan zouden verbieden zoveel te morsen en hij zei dat hij zou zeggen dat hij zijn best zou doen om niet te morsen). Een man die ook duidelijk vond dat we hiermee niet keurig behandeld waren, zei tegen ons dat we iets verderop moesten gaan staan en bood ons vervolgens een halve liter uit het tankje voor zijn grasmaaier aan. En wij bedankten hem met een buitenmaats triple-chocolate koekje waarvan de chocolade nog gesmolten in het deeg zat – Coöp bakt de lekkerste!

Vanavond arriveren we op de camping in Canterbury, waar ik een week de diensten mag zingen met ons Nederlandse koor in de kathedraal van Canterbury. Dat zal weer een heel andere ervaring geven – kamperen samen met Roel, Alice en de kinderen, en het weerzien en samen-in-Engeland zijn met de mensen die je thuis ook iedere week ontmoet. Het speciale sfeertje van de Anglicaanse traditie, open, duidelijk maar ook wat ingedut door de eeuwenlange tradities waar men zich aan blijft houden… en de tot trekpleister verworden kathedraal en binnenstad van Canterbury – de popperigheid ten top – waar toch ook gewone mensen hun leven proberen voort te zetten tenmidden van het ongewoon hoge gehalte aan buitenlandse bezoekers… hoe we ons daar ten kathedrale zullen voelen en bewegen zal me benieuwen. Vooralsnog hoop ik dat in elk geval de voorspelling uitkomt van een zonnig weekend na alle wind en regen (“real British weather!”, zegt Davy blij tegen alle dametjes in de charity shops). Want van de camping naar de stad zal ik gebruikmaken van… de fiets!

Karen