Weer thuis

Toen ik in het vliegtuig zat nog, kon ik bijna niet geloven dat ik India weer uit mocht, dat het niet nodig was om voor altijd op dezelfde voet door te gaan. Dat het mogelijk was dat de andere wereld nog steeds bestaat terwijl daar in India die honderden miljoenen mensen (of in elk geval in Rajasthan die miljoenen mensen) voortgaan op hun dagelijkse tredmolen, waarin ik een stukje heb meegelopen. Een tredmolen van eindeloos aanpassen aan, of leven met, vuil, gebrek aan rust en privacy, ziekte, bedelaars, corruptie, uitval van stroom, van water; een tredmolen van gelatenheid die door karma wordt aangezwengeld - zoals je leven is, heb je aan jezelf in je vorige leven te danken, een ander hoeft dus niks voor je te doen...
Een meneer in de metro vertelde ons dat het land 1000 jaar lang door de een na de ander onderdrukt is geweest en dat de mensen daardoor gedemoraliseerd zijn. Feit lijkt, dat mensen niet bereid zijn te vechten voor hun rechten, voor een eerlijker behandeling; dat ze niet nieuwsgierig lijken, niet leergierig; dat ze niet servicegericht of zelfs maar geinteresseerd lijken, behalve als het ze zelf meer oplevert; dat ze net zo makkelijk tegen je liegen of je proberen te belazeren (vooral als het taxichauffeurs zijn). De overheid is corrupt en niemand denkt dat daar iets aan te doen is. Als we naar de toeristenpolitie stappen omdat zelfs het systeem wat ingesteld is om toeristen te helpen met de taxi's in Delhi, corrupt blijkt, geloven ze ons niet. Of ze durven die kant niet op te denken. Een chauffeur is nog wel aan te pakken, maar het systeem...

Maar ook onze persoonlijke tredmolen kon ik weer gaan verlaten, van de dingen die ik steeds besloten had okee te vinden, te accepteren, me aan te passen: bedden met een matras van 3 centimeter, unheimische hotelkamers van waaruit je via open roosters in contact stond met al je medebewoners (je verstaat wat ze zeggen, je kunt letterlijk volgen wat ze in de badkamer doen... ook als ze ziek zijn...) en alles wat op de marmeren gangen echoënd gebeurt (zoals de dronken buurvrouw die liefdevol naar haar kamer wordt begeleid door geduldig hotelpersoneel: "I know you, who are you?" "I work here! Now sleep, sleep!" en in de ochtend: [kloppen] "Madam, are you all right?"); je hebt geleerd voortdurend op te letten waar je je voeten zet, zodat je niet in het open riool verzinkt (is me een keer gebeurd), of gewoon je been breekt omdat er een plotseling gat, een afstap, een koeievlaai of een zwerfhond ligt; je hebt je aangewend om je handen te ontsmetten na elk toiletbezoek en voor iedere maaltijd, en om zelfs voor het tandenpoetsen water uit een gekochte fles te gebruiken; je hebt geleerd je Engels uit te spreken met een staccato accent en Indiaase klinkers - en je zinnen te vereenvoudigen totdat ze worden begrepen; je hebt geleerd hoe je eronderuit kunt komen om alle brutale, vuile, vriendelijke, geschooluniformeerde of halfblote kinderen en (jong)volwassenen een hand te geven, omdat ze geleerd hebben dat dat onze groet is (ik groet ze gewoon namaste - twee handen bijelkaar voor je kin); je hebt geleerd bij ieder eetmoment de beslissing te nemen of je het risico verantwoord vindt en het eten de moeite van dat risico waard vindt - en desnoods af en toe met een zakje chips genoegen te nemen als de andere keuzes onvoldoende hygienisch of risico-waard lijken; je hebt geleerd om te gaan met dieselwalm van generatoren omdat de stroom regelmatig uitvalt; met stof en vuil en nog meer stof; met gerochel en spugen op iedere plek, met mannen die op elke straathoek tegen een muur staan te plassen...

Je hebt geleerd hoe rijk je bent, hoe gemakkelijk het hier is om te kopen wat je hebben wilt, hoe door je geld alle keuzes voor je open staan; hoe je gewoon kunt besluiten een prettiger trein of hotel te nemen, dat kost dan tweemaal in plaats van eenmaal bijna niks. Toch deden we dat in het algemeen niet, want je verwijdert je van de gewone Indiase mensen, die kom je daar niet tegen. (Alleen met eten deden we het wel, wegens gezondheidsrisico's.). We hebben geleerd dat... 75 ml alcoholgel voldoende is voor 2 weken, en 75 ml tandpasta voldoende voor een maand met 2 personen... dat een "garlic naan" een verrukkelijke lunch is, een tegen de ovenwand gebakken brood, soms ingesmeerd met knoflookboter, soms ferm bedekt met in kleine stukjes gesneden knoflooktenen... dat je desondanks 5 kg kunt afvallen na een maandlang toch goed en verzadigend te hebben gegeten, maar weinig gesnoept, want dat was er niet veel... dat er in India nog gewoon schoenwinkels van Bata zijn en cafetaria's van Wimpy... dat Maaza mangodrank veel minder zoet smaakt dan Frooti... dat "mutton" en "steak" respectievelijk verwijzen naar geitevlees en schapenvlees (eufemismes uit de tijd van de Engelsen), om aan "bacon" en "ham" maar helemaal niet te beginnen (die zijn van kip gemaakt en erg vreemd)... en dat de prachtige kleurige gewaden van de Indiase vrouwen nogal vaak van onderhoudsarm nylon of polyester gemaakt zijn...

Tenslotte nog een bijzonder incident: we zaten bij MacDonalds in het moderne gedeelte van Delhi (waar je overigens in India verrukkelijke Indiaas gekruide Mac-aardapelkroketburgers kunt eten voor 20 roepie= 40 cent) en terwijl Davy een ijshoorntje ging halen als toetje, keek ik met plezier naar de familie die naast ons aan een tafeltje zat koffie te drinken. Het waren serene, vrolijke mensen die daar echt zaten te genieten. Vooral de mater familias trok me aan. Ze had een heel authentieke uitstraling, en ook iets heel sjieks over zich. Toen ze opstonden om weg te gaan, kwam ze naar onze tafel en aaide mijn arm, legde haar arm om me heen. Het ontroerde me - en we vertelden haar dat ik net tegen Davy had opgemerkt hoeveel ze op mijn (oud)tante Anneke leek (die 15 jaar geleden is overleden). We praatten een poosje met haar, en aan het eind nam ze alweer afscheid, met een knuffel en een zoen, alsof we elkaar al jaren kenden. Je weet maar nooit, in dit land van reïncarnatie... Een voorbeeld voor me, zou ik zo ook kunnen worden als ik later groot ben - dat je contact met mensen kunt hebben zonder dat je ze eerst aftast, leert kennen, gaat vertrouwen, afmeet of je welkom bent? Ik moest denken aan die vrouwelijke guru die als missie heeft om iedereen een liefdevolle knuffel te geven...

In zekere zin heb ik in India rondgelopen met mijn eigen vorm van contact maken. De kastelozen, de zwervers en bedelaars, de mensen die met hun hele gezin eenvoudigweg op de stoep woonden omdat ze geen huis en zelfs geen tent of zeiltje hadden, de kinderen die uit school gehouden worden omdat ze met bedelen meer verdienen dan hun vader met een dag werken, en die leren voor de gelegenheid een huilend gezicht te trekken (het lukt ze niet altijd, vooral als je zelf tegen ze grijnst) en een litanie aan te heffen dat ze "no mamma, no pappa, no sister, no brother" hebben, en wel een baby, de gehandicapten die hun handicap zo gruwelijk mogelijk etaleren om je meelij op te wekken, een van hen had geamputeerde (boven)benen die hij in plastic bloempotten had gestoken, en liep met zijn handen op teenslippers... met deze mensen heb ik contact gemaakt, door van ze te genieten, ze te begroeten en blij te zijn om ze te zien, te lachen naar ze en met interesse te kijken; Davy deed er een schepje bovenop en speelde met de kinderen ingewikkelde knikkerspelletjes, liet ze zien hoe dat in Nederland ging en hoe dat anders was dan in India; maakte een show met de metalen bedelnap die hem werd voorgehouden door een verplicht dansend bedelmeisje, hij onderzocht het schaaltje aan alle kanten, gebruikte het in mime als spiegel om zijn kapsel bij te werken, en zette hem tenslotte, terwijl de hele familie inmiddels grinnikend toekeek, met een heel dom gezicht dan maar op zijn hoofd... aalmoezen hebben we niet gegeven, omdat er geen eind aan is, en omdat het niet de juiste weg lijkt; wel hebben we de kinderen die met een grote jute zak plastic of karton bijelkaar zochten op straat, af en toe een pluim en wat geld toegestopt om die activiteit vooral te belonen - het ruimt op, ze bedelen niet, ze doen aan recycling en verdienen daar wat mee... ook onze indiaase washandgrote slaapzakken zijn naar een dergelijke vrouw gegaan op onze laatste dag. Dat de mensen onze houding waardeerden, bleek steeds weer. Een bijkomend voordeel is, dat we hebben rondgelopen in een land vol met mensen om van te houden en te genieten, in plaats van in afgrijzen en angst, afkeer en wanhoop... zoals de beelden soms zijn die bij me opkomen als ik anderen hoor over hun reis naar India. Gedurende de hele reis zijn de beelden die anderen ons schetsten gaandeweg vervangen door onze eigen ervaringen. Ik merk wel dat het verwarrend is, dat je met andere verwachtingen, angsten en voorspellingen op reis gaat als je de beelden van anderen meedraagt. Dat het handiger zou zijn om gewoon blanco te blijven, maar dat is niet mogelijk. Wel iets om voor een volgende keer te onthouden: wat je al weet is niet waar...

Op de dag dat we terugkeerden uit India is in de Amersfoortse dierentuin een karamelkleurig kameeltje geboren... met de klinkende naam "Harry".

Kom gauw een kopje masala-thee bij ons drinken met een snoepje van Haldiram's, de sjiekste bakker van Delhi!

Dag!

Karen