Tsja, Thailand....

We beginnen een overzicht te krijgen, althans van het noorden van dit land. Eindeloze rijstvelden (de grootste rijstschuur van de wereld) op plat land, gevolgd door in het noorden wat heuvels waarin dan minderheden wonen, de zogenaamde Hill Tribes. Veelal zijn ze uit de omringende landen Thailand in getrokken of gevlucht.(Vandaag hebben we de Longneck Karen bezocht, oorspronkelijk uit Birma, waarvan de vrouwen een stapel koperen spiralen om hun nek, armen en benen dragen, soms wel 15 kilo totaal. Wegens hun naam wilde ik ze al jaren eens zien. De touroperators hier lachten zich een kriek als ze hoorden dat ik ook Karen heet. Zoals Davy behulpzaam aanvulde: Shortneck Karen!)

Van stad naar stad verandert er niet zoveel, behalve de maat van de rommelige betonnen invulling van grote stukken land, en de hoogte van de flats. Oude houten huizen zijn er weinig meer, en de wijkjes of straatjes die je ziet, maken begrijpelijk waarom deze rommelige bouw zonder schroom is afgebroken bij de stadsvernieuwing. Het lijkt, zegt Davy, wel of het hele land alleen bevolkt is door lagere middenklasse. Geen armen, wel wat rijken, maar weinig landhuizen of paleizen, hutjes of bedelaars. Er is dus weinig ouds en cultureels te beleven, behalve de tempels, voor zover die niet na brand of plundering vernieuwd zijn, en een enkel museum. En zelfs uit de tempels klinkt feestelijke muziek die eerder doet denken aan de Zangeres Zonder Naam dan aan eeuwenoude tradities...

Er staan rijke, grote megawinkels langs de randen van de stad, zoals de Makro, Tesco, en Carrefour (erg mooie supermarkt waar je veel dingen mag proeven - handig als je niet een hele worst wilt aanschaffen om te weten hoe hij smaakt! (Dieptepunt: de nieuwe pennywafelreepjes van Oreo, of nog dieper: dragonfruit, ondanks zijn prachtige geschubde knalroze schil en witte gestippelde straciatella-interieur. Hoogtepunt: geconfijte aardbeien - verrukkelijk! - of toch die Thaise worst met chili en lemongrass...).

Geen paarden of ezels in de stad, iedereen heeft een brommer of een auto, een televisie, een wasmachine of wasserette met wasmachines. Omdat men fysiek niet zo hard meer werkt, en het land vanouds een eetcultuur heeft, waarbij je op ieder moment van de dag en op iedere straathoek de prachtigste heerlijkheden kunt kopen, worden veel mensen langzaamaan te dik. Op de school voor rijke kinderen, waar we voor de Koningsfeesten prachtige gekostumeerde dansjes zagen (meisjes met gouden zijde, gouden elfen-oorijzers en makeup, en van die thaise danshandjes), had bijna de helft van de kinderen overgewicht. Er is zelfs zoveel voedsel, dat ook de overleden grootouders en andere bewoners van het geestelijke rijk goed bedeeld worden met flesjes fanta (met een rietje), fruit, koffie of thee, en kommetjes met eten. En ook voor ons is dit een verleidelijk land. De hygiene is vrij goed en de restaurants uitstekend. Davy gaf zijn linguini vanavond een tien. Nou maar hopen dat het overgewicht voor ons uitblijft... met een paar dagen Bali belly heb ik zelf in elk geval weer een poosje gevast.

De koningsfeesten... duurden wel een week lang. Aan de vooravond hield de koning een toespraak, die we lopend door de stad van plek tot plek hadden kunnen volgen (als we Thais verstonden). Zelfs de toiletjuffrouw van het station zat op een meegebracht tv'tje te kijken. Daarna waren er iedere dag optochten van gesorteerde beroepen of groepen. Op de 5e december woonden we bij de stadspoort van Chang Mai een ceremonie bij, waar erepersonen uit het volk in een grote parade naar het plein toe kwamen, en een eindeloze rij geschenken aanboden voor de koning. Ook bij veel fotoos van de koning staat een geschenkentafeltje met deze symbolische zilveren en gouden kadoos - ongeveer van het soort dat je de Wijzen uit het Oosten ook in handen zou geven. Een bokaalvormige onderkant, naar boven toe in een versierde punt opgemaakt. Na de geschenken werd nog eenmaal de Koningsdeun aangeheven (het lijkt erg op een lied van Disney, waardoor Davy het oneerbiedig aanduidt als: "It's a small King after all!" ). Ondertussen had iedereen een kaarsje gekregen, en die werden allemaal aangestoken vanuit de grote koningskaars (en die was weer aangestoken door Miss Chang Mai (zo zag ze eruit). Zo gaat dat wel meer bij koningen. En in de lucht vlogen honderden fire balloons - enorme rijstpapieren zakken met een brandertje eronder, die als reuzachtige vlammende lampions kilometerslang boven de stad blijven zweven - en die een hele kunst blijken om aan te steken zonder het papier te verbranden!

Op veel van de overal in de steden opgestelde fotoos staat de koning met een fototoestel - hij is dol op fotograferen en dat is echt zijn eigen trademark. In zijn paleis in Bangkok zagen we een foto die hij in de jaren 1940 of zo maakte van een groep fotojournalisten die hem belaagden, met prachtige oude camera's met van die zoekers erbovenop... Alleen als de koning een goudversierd koningspak aanheeft, is de camera afwezig. Davy verzuchtte nog dat het leuk was geweest als de koning voor die gelegenheid een gouden camera zou omhangen - die zou dan over een paar honderd jaar deel uitmaken van de standaarduitrusting van Thaise koningen... zo is het vast ooit met de rijksappel ook gegaan...

Maar eerst... moesten we nog met de tuktuk met echte teakhouten opbouw van Old Sukothai naar het busstation van New Sukothai, dan met de bus naar Phitsanulok, en na een nachtwandeling de trein in, die geen bedden had maar alleen houten bankjes (derde klas) of slaapstoelen (tweede klas). Een bizarre nacht, met een razende, schuddende trein, alle tl-lichten volop aan, alle ramen open en ook nog piepende, zwiepende electrische waaiers boven ons hoofd, zodat er een ijzige wind ontstond. Davy probeerde stoer te doen en werd daarna ondanks twee jassen en een trui de hele nacht niet meer warm. Ik droeg twee broeken en een trui en sliep voorbeeldig, dwars over twee schuddende stoelen heen.

Na aankomst in Chang Mai hadden we meteen gelegenheid voor een vroege ochtendwandeling. De stad ontwaakt - en dat betekent dat de monniken, op blote voeten en alleen gehuld in hun knaloranje kleed, op stap gaan met hun bedelschaal om aalmoezen te verzamelen. Vooral tijdens de feestdagen gaven de mensen graag en rijkelijk - en in ruil daarvoor mochten ze knielen, hun gaven nog in de hand, en dreunde de monnik een gebed of een zegening op. En bij terugkomst in het klooster of de tempel, trekken de monniken hun Bata-slippertjes weer aan, delen met elkaar wat ze hebben opgehaald en brengen ze de houdbare spullen naar de keuken. Zo kunnen ze gedurig leven van alleen dat wat ze krijgen. Toch was de soberheid van de monniken niet zo groot dat veel jongere monniken niet een glimmend mobieltje op zak hadden...

We tuffen op fietsen of scootertjes (dat is weer een heel eigen verhaal, waarbij je je, penibel achterop gezeten met je knieen onder je kin en je voeten op veel te hoge stepjes, toch wel erg bewust wordt van de breekbaarheid van een menselijk lichaam - maar wat een vrijheid ook, waarbij je goed begrijpt hoe mensen die zo'n magisch ding hebben, hun hele familie erop laden en op pad gaan) van tempel naar tempel. Veel goud en klatergoud, zilver en spiegeltjes. Vandaag een moderne witte tempel met een prachtige illustratie van het Kwade... waarin ook de Twin Towers en andere moderne elementen waren afgebeeld, auto's, horloges... Maar de meeste tempels zijn traditioneel. Belletjes, grote klokken, en lotusbloemen en rozen als offers. Monniken zegenen mensen met wijwater uit een soort sinterklaasroe, waarmee ze verbluffend goed kunnen mikken, of door een touwtje om je pols te binden (vrouwen moeten het zelf binden zodat de monnik ze niet hoeft aan te raken). We zagen ook een hele groep mensen lange tijd devoot bidden terwijl ze allemaal met een wirwar van lange witte draden aan een centrale monnik of boedha verbonden waren! Veel boedha's, de meesten in meditatiezit, en soms languit gestrekt. Bij de grote oude tempel in Chang Mai, waar een van de boedha-beelden verbluffend veel op mijn neef Ferry leek, wees Davy verderop een plek aan: kijk, daar is het Luie End: links liggen ze (boedha van 8 meter lang) en rechts zitten ze (boedha op de hoge cheditoren van de tempel). (In Utrecht, vlakbij de Doelenstraat, is ook een Luie End, zo genoemd toen daar zowel het hospitaal als de gevangenis waren gevestigd).

En zo gaat het leven voort... morgen vertrekken we richting de Mekongrivier, die de grens vormt met Laos. Ik ben benieuwd hoe het daar is...

Karen